گمان کنم ایران تنها کشوری هست که برای خرید مواد مخدر و مشروبات الکلی می توانید به داروخانه بروید!
بنا بر آن چیزی که دارم می بینم اخیرا” مصرف داروهای روان گردان نظیر ریتالین و ترامادول در بین دانشجویان به خصوص در ایام امتحانات افزایش زیادی پیدا کرده
البته تا همین یکی دو سال پیش دوستانم از چند فنجان قهوه یا چای غلیظ برای بیدار نگه داشتن خودشان استفاده می کردند ولی متاسفانه عدم آگاهی به مضرات استفاده مداوم از این مواد و از طرفی دسترسی آسان،مصرف این مواد را بالا برده است.
مضرات مصرف ترامادول و ریتالین را می توانید در ادامه مطلب  بخوانید.

سوء مصرف ریتالین

 تاریخچه ریتالین 
«متیل فنیدیت» (MPH) با نام تجاری «ریتالین» توسط کمپانی داروسازی «نوارتین» در سال 1954 به بازار دارویی دنیا عرضه شد. در ابتدا قرار بود این دارو برای درمان افسردگی، خواب آلودگی در طول روز و سند رم خستگی مزمن استفاده شود اما بتدریج با پیشرفت علم و تجربه های گوناگون مشخص شد می توان از این دارو در درمان کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی و کم توجهی هستند (ADHD) نیز استفاده کرد.
در ابتدا تمام ماجرا از کالجهای آمریکایی و استرالیایی شروع شد. قرص «ریتالین» خواصی شبیه آمفتامین (همان قرصی که به اکستازی مشهور است) دارد و دانشجویان به دلیل تأثیر آن در درمان خواب آلودگی در طول روز، برای درس خواندن و یا مهمانی های شبانه شان چند عدد از این قرصها را مصرف می کردند.
سوء مصرف قرص های ریتالین ( متیل فندیت)
قرص های ریتالین در وهله اول برای درمان یکی از انواع اختلال بیماریهای روانی دوران کودکی به نام "بیش فعالی همراه با نقص توجه" استفاده می شود, در مواقعی نیز توسط پزشکان برای درمان بیماران مبتلا به " حمله خواب" تجویز می شود. همچنین ریتالین به عنوان دارویی با اثر سریع در درمان افسردگی کاربرد دارد.  ولی در سال های اخیر مصرف خود سرانه این دارو در کشور ها رو به افزایش گذاشته است که عدم آگاهی از آثار و ویژگی های این قرص می تواند نگران کننده باشد. هم اکنون گزارش های متعددی وجود دارد که برخی از افراد برای بیدار ماندن در شبهای امتحان به جای مصرف قهوه و چای از قرص های ریتالین استفاده می کنند. شواهد متعدد حاکی از آن است که این افراد از این قرص ها استفاده می کنند تا بتوانند چندین ساعت متوالی بیدار بمانند و به شکل غیر معمولی تمرکز خود را در مدت طولانی حفظ کنند
آثار مصرف ریتالین:
از آنجا که ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود, مصرف کنندگان تصور می کنند این قرص ها بی خطرند و آن " بد نامی " مواد مخدر را ندارند. در حالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرص ها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد. پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می‌کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی، بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر از کراک، هرویین و سایر مواد مخدر است. استفاده محدود و کنترل شده ریتالین باعث عادت کردن بدن مصرف کننده به دوزهای پایین و در نتیجه ایجاد علاقه فرد به استفاده از دوزهای بالاتر و حتی مصرف داروهای سنگین‌تر و خطرناک‌تر می‌شود.
 شایع ترین عوارض مصرف خود سرانه قرص های ریتالین عبارتند از:
• عصبی شدن و بی خوابی
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس سرگیجه و سردرد
• تغییرات ضربان قلب و فشار خون (که معمولا به صورت افزایش است ولی در مواردی نیز به شکل کاهش دیده می شود(
• خارش و جوش های پوست
• دردهای شکمی, کاهش وزن و مشکلات معده
• مصرف دایمی و اعتیاد(وابستگی(
• بروز حالت های روان پریشی (جنون) و علایم وابستگی به ریتالین
• بروز افسردگی پس از قطع مصرف
عوارض مصرف مقادیر زیاد ریتالین:
• از دست دادن اشتها و سوء تغذیه
• لرزش و پرش عضلات
• تب,تشنج و سردرد
• نامنظم شدن ضربان قلب و تنفس که در مواردی می تواند به شکل خطرناکی ادامه پیدا کند
• تکرار حرکات و اعمال بی هدف
• بروز حالت های پارانویید(سوء ظن), توهم و هذیان
• احساس حرکت و جنبش حشرات در زیر پوست
• مرگ (تاکنون در چند مورد سوء مصرف ریتالین منجر به مرگ شده است)

ترامادول : دارویی ضد درد که امروزه بی رویه مصرف می شود !!!
داروی ترامادول جز لیست داروهای OTC ( بدون نیاز به نسخه ) ایران نیست با این حال به دلیل خاصیت نشاط آوری این دارو , آمار مصرف آن در بین جوانان ایرانی رو به افزایش است .
بدلیل افزایش مصرف این دارو در ایران , ذکر نکاتی علمی برای روشن نمودن نحوه عملکرد , عوارض جانبی و عوارض قطع ناگهانی مصرف این دارو ضروری به نظر می رسد .

ترامادول یک داروی شبیه مورفین ( اپیوئید ) ضد درد :

-        ترامادول یک ترکیبت صناعی شبیه مورفین می باشد که در بازار دارویی ایران به صورت قرص و کپسول 50 و 100 میلی گرم و آمپول 100 میلی گرم موجود می باشد و برای درمان دردهای نسبتاً شدید حاد یا مزمن از قبیل دردهای بعد از عمل جراحی و دردهای سرطانی استفاده می شود .

-        ترامادول در بدن از چندین راه متابولیزه می شود یکی از این راهها سیستم آنزیم های کبدی
( سیتوکروم P450 ) می باشد مهمترین متابولیت حاصل از متابولیسم کبدی ترامادول دارای اثر ضد درد 6 برابر بیشتر از ترامادول می باشد

-        در دوران بارداری بدون تجویز پزشک مصرف نگردد .

-        در دوران شیردهی بدون تجویز پزشک مصرف نگردد .

عوارض جانبی

-        ترامادول ممکن است نشانه های شبیه مورفین ( سرگیجه , خواب ‌آلودگی , یبوست , تعریق , خارش ) ایجاد می کند اما احتمال بروز دپریسیون تنفسی نسبت به مورفین کمتر می باشد و در صورت تزریق احتمال دپرسیون تنفسی بالا می رود ).

-        بروز واکنشهای حساسیتی از قبیل : ضعف تنفسی , انسداد ریوی , تورم لب ها , تورم زبان وصورت و کهیر

-        مصرف بیش از حد این دارو عوارضی از قبیل : تنگی نفس , ضعف تنفسی , تنفس سطحی ,افزایش ضربان قلب و تشنج

-        حملات ناگهانی ( حملات شبیه صرع و تشنج ) از عوارض نادر این دارو می باشد که در اثر مصرف زیاد این دارو یا مصرف دارو در بیماران صرعی یا بیمارانی که دچار آسیب مغزی شده اند با بیمارانی که مشکلات کبدی کلیوی ( دفع دارو دچار اختلال گشته و افزایش مقدار دارو در خون ) و یا معتادان به الکل ایجاد می گردد .

موارد منع مصرف ترامادول

-        همانطور که بیان گردید تشنج یکی از عوارض نادر و خطرناک مصرف ترامادول می باشد . در صورت وجود موارد زیر از مصرف ترامادول خودداری کنید :

1-داشتن سابقه صرع یا تشنج

2-وجود جراحات مغزی و تورمورهای مغزی

3-وجود مشکلات کلیوی ـ کبدی ( کلیرانس راکینس کمتر از min/ ml 30 نباید ترامادول مصرف شود )

4-سینوزیت

5-مصرف الکل و داروهای محرک اعصاب مثل آمفتامینها

6-مصرف داروهای ضد افسردگی ( امی تریپتبلین , فنلزین , سیتالوپرام ... )

7-مصرف داروهای آنتی سایکوز ( ضد جنون ) مثل کلریرومازین , فلوفنازین , هالدپریدول , پرفنازین .........

8-مصرف داروهای ضد درد مخدر ( کدئین , ففتانیل , مرفین , هیدرومورفین )

9-مصرف داروی پرومتازین و بوپروپیون

تداخلات دارویی

-        داروها ضد تشنج مثل کار با مازپین باعث کاهش اثر ترمادول می شوند

-        ترامادول باعث افزایش اثر داروهای خواب آور و آنتی هیستامینها می گردد .

-        افزایش اثر خواب آلودگی و ضعف تنفسی ناشی از داروهای مسکن , ضد اضطراب ,شل کننده عضلانی و ضد افسردگی

هنگام مصرف ترامادول به نکات ذیل توجه داشته باشید .

-        عدم مصرف دارو فوق با ترکیبات حاوی الکل

-        در بیماران مسن ( بالای 75 سال ) با احتیاط مصرف شود ( حداکثر داروی مصرفی 300 میلی گرم در روز )

-        در هنگام مصرف از صحت عملکرد کلیه و کبد بیمار مطمئن باشید

-        با توجه به بروز علائم شبه مورفین قطع ناگهانی دارو , بعد از مصرف طولانی خطرناک
می باشد .

-        از مصرف خودسرانه دارو , بدلیل ایجاد وابستگی و تمایل به مصرف مجدد , جدا خودداری کنید

-        در صورت بروز خواب آلودگی شدید , سرگیجه , ضعف عضلانی شدید حتماً با پزشک معالج صحبت نماید .

-        در صورت رانندگی و کار با دستگاههای حساس با اجتیاط مصرف نماید .

-        به هیچ وجه با داروهای نسخه ای یا غیر نسخه ای دیگر بدون مشورت با پزشک مصرف نشود.

-        مصرف دارو در بیماران زیر 16 سال ممنوع می باشد .

-        در صورت فراموشی مصرف دارو و نزدیک شدن زمان مصرف بعدی مقدار دارو دو برابر نشود