ایران:روانشناسان توصیه مى کنند براى تصمیم هاى مهم خود، بخوابید!
فرهاد رضایى
تصمیم گیرى مناسب در ارتباط با امور مهم زندگى همچون ازدواج، خرید خانه، مهاجرت و غیره، همواره انسان ها را با مشقت فراوانى رو به رو مى کند و گاه آنها را به شدت در اندیشه خود غوطه ور مى سازد.گروهى از دانشمندان هلندى توصیه مى کنند هنگامى که زمان اتخاذ تصمیم هاى مهم در زندگیتان فرا مى رسد، خود را بیهوده به رنج و مشقت نیفکنید، بلکه با اندیشه آن به خواب بروید و اجازه بدهید بخش ناخودآگاه ذهنتان به هنگام خواب، با آسودگى کامل و با تمام توان وارد عمل شود و بهترین گزینه را انتخاب کند.
به گزارش نشریه «ساینس»، نتایج حاصل از تحقیقات اخیر روانشناسان دانشگاه آمستردام نشان مى دهد فرآیند تصمیم گیرى در موارد مهمى همچون خرید یک خانه، بسیار پیچیده است و براى انجام هر چه دقیق تر این فرآیند در مغز، بهتر است ناخودآگاه خویش را با گزینه هاى پیش رو تنها بگذارید تا به دور از حاشیه هاى جانبى و اغلب تشویش آور، بهترین انتخاب را پیش روى شما نمایان سازد.
دانشمندان هلندى بر این باورند که مغز خودآگاه انسان براى تصمیم گیرى در موارد کم اهمیت ترى همچون انتخاب شامپو یا دیگر کالاهاى مصرفى براى خرید، به خوبى عمل مى کند، اما براى یافتن بهترین گزینه در موارد پیچیده تر باید از ناخودآگاه کمک گرفت.
بر پایه این گزارش، بخش خودآگاه ذهن قادر به تمرکز بر روى حجم محدودى از اطلاعات و دیتاى دریافتى است و این حجم محدود در برخى موارد براى بهترین انتخاب، کفایت نمى کند و از این رو، باید از دیگر ظرفیت هاى گسترده مغزى نیز بهره گرفت.
پازل ذهن
روانشناسان دانشگاه آمستردام در تحقیقات اخیر خود، داوطلبان را به دو گروه تقسیم کردند و براى آنها سلسله آزمایش هایى ترتیب دادند تا بتوانند نظریه «تأمل بدون دقت و توجه» را به طور دقیق مورد بررسى قرار دهند.
به یک گروه از آزمایش شوندگان چهار دقیقه فرصت داده شد تا اتومبیل مطلوب و مناسب خود را از فهرست حاوى چهار ویژگى مختلف اتومبیل هاى پیشنهادى همچون میزان مصرف سوخت برگزینند.همچنین به گروه دیگر، یک سرى پازل داده شد تا بخش خودآگاه ذهن آنان را پیش از تصمیم گیرى، به شدت درگیر خود سازد و آنها به هنگام انتخاب اتومبیل، بیشتر بر ناخودآگاه خویش تکیه کنند.
نتایج این مرحله از آزمایش ها چنین بود که تفکر خودآگاه در ?? درصد موارد و تفکر ناخودآگاه در ?? درصد موارد، بهترین گزینه را انتخاب کرد.اما هنگامى که این آزمایش به طور پیچیده ترى طراحى و اجرا شد، نتیجه دیگرى به همراه داشت؛ به طورى که داوطلبان به هنگام انتخاب بهترین گزینه بر اساس ?? ویژگى ذکر شده در فهرست، عملکرد معکوسى به نمایش گذاشتند.
به گزارش نشریه «ساینس»، آزمایش شوندگان در این مرحله با استفاده از ذهن خودآگاه خود فقط در ?? درصد موارد موفق به انتخاب بهترین اتومبیل شدند، اما بهره گیرى از ناخودآگاه آنان براى یافتن بهترین گزینه، نزدیک به ?? درصد با موفقیت همراه بود.
همچنین دانشمندان در بررسى هاى دیگرى، به تحقیق درباره شیوه انتخاب قطعى براى خرید برخى کالاها از لوازم آشپزخانه گرفته تا وسایل بزرگ و مهم منزل پرداختند و نتایج به دست آمده، تأییدى بر دستاوردهاى پیشین در زمینه مکانیسم تصمیم گیرى در مغز انسان بود.
به این ترتیب، محققان هلندى دریافتند که خریداران براى انتخاب نهایى وسایل و لوازم کم اهمیت تر، از تفکر خودآگاه بهره مى گیرند و این عمل را در زمانى کوتاه انجام مى دهند، اما براى موارد مهم تر، اغلب به زمان بیشترى نیاز دارند و بر اندیشه ناخودآگاه مغز خویش تکیه مى کنند.
ناخودآگاه فراموش شده
به گفته پژوهشگران، نوشته هاى علمى در طول چند قرن اخیر، همواره بر اهمیت نقش اندیشه و ذهن خودآگاه بشر در فرآیند تصمیم گیرى تأکید داشته، اما از اهمیت بسیار زیاد بخش ناخودآگاه در چنین فرآیندى غافل مانده است.
نتایج حاصل از پژوهش هاى انجام شده در دانشگاه آمستردام به روشنى نشان مى دهد که انسان ها با بهره گیرى از ناخودآگاه ذهن خویش نیز قادر به تفکر و اندیشیدن هستند و به هنگام فرا رسیدن دو راهى هاى بزرگ زندگى و یا به طور کلى براى اتخاذ تصمیم هاى پیچیده، تفکرات بخش ناخودآگاه بر رقیب خودآگاه خودچیرگى مى یابد و از اهمیت بیشترى برخوردار مى شود.
دانشمندان هلندى در ارتباط با محدودیت هاى تفکر خودآگاه بشر، تأکید مى کنند که مغز فقط مى تواند بر روى موارد معدودى به طور همزمان متمرکز شود و در این میان، احتمال زیادى وجود دارد که با درگیر شدن در موارد بیهوده و کم اهمیت، از جنبه هاى مهم و شایان توجه بازماند و در نتیجه، محصول نهایى که همان تصمیم اتخاذ شده است، از بهترین گزینه ممکن فاصله خواهد گرفت.
دکتر «اپ دیکسترهویس» که سرپرستى تیم تحقیقاتى یاد شده را در دانشگاه آمستردام به عهده داشته، معتقد است که براى اتخاذ بهترین تصمیم ها در زندگى، ابتدا باید تمام اطلاعات و دیتاى مورد نیاز براى آن تصمیم گیرى را گردآورى و بر اساس آن به یافتن بهترین راه یا گزینه اقدام کرد.
وى تصریح مى کند: ذهن خودآگاه براى تصمیم گیرى هاى کوچک، این عمل را به بهترین شیوه انجام مى دهد، اما در مورد تصمیم هاى پیچیده که حجم اطلاعات پایه مرتبط با آن بسیار زیاد است، ذهن ناخودآگاه بهترین کارآیى را دارد و براى این منظور بهتر است با گردآورى اطلاعات اولیه، به بخش ناخودآگاه مغز خود در حالت خواب اجازه دهید تا این دیتا را طبقه بندى و مرتب و بر اساس آن، بهترین تصمیم را به شما القا کند.